راهکارهای عفاف و حجاب
«راهکارهای عفاف و حجاب
چکیده:
عفاف و حجاب یکی از ارزش های اسلامی است و نشان دهنده اهمیت و توجه اسلام به زن و برای حفظ کرامت زنان و استحکام بنیان خانواده وضع شده است از آنجا که اسلام دین اعتدال است و همه چیز را در جای خود می خواهد و در پاسخ به نیاز زنان به جلب توجه و به نمایش گذاشتن زیبایی های آن را در چارچوب خانواده و برای همسر مجاز کرده است فرایند به نمایش گذاشتن زیبایی که در جامعه می تواند مخرب و خانمان برانداز باشد در چارچوب خانواده نتیجه ای کاملا عکس دارد .پس اهمیت حجاب و عفاف از اینجا مشخص می شود در این مقاله به راهکارهای رشد عفاف و حجاب در جامعه می پردازیم
کلید واژه:عفاف،حجاب،زن،اسلام،خانواده،
پاکدامنی،معنی کلمه حجاب،معنی کلمه عفاف،تفاوت حجاب و عفاف،استحکام خانواده،راهکارهای رشد عفاف
معنی کلمه عفاف
معنی واژه عفاف:واژه ای عربی است که وارد زبان فارسی شده است که اسم مصدر است و به معنایی خودداری از کار زشت و ناروا؛ پاکدامنی؛
معنی کلمه حجاب
(اسم) [عربی] (hejāb) ۱. چادر.۲. روپوش؛ روبند.۳. (تصوف) آنچه حائل و مانع میان طالب و مطلوب باشد و مانع تجلی حقایق شود.۴. [قدیمی] پرده.۵(2).
در قاموس قرآن آمده است:
«عفّت به معنای مناعت است
در شرح آن گفته اند: حالت نفسانی است که از غلبة شهوت باز دارد. پس باید
عفیف به معنای خود نگهدار و با مناعت باشد.» (3)
و در قرآن یکی از ویژگی های مؤمنان راستین را، عفاف و پاکدامنی می داند و می فرماید: «والذین هم لفروجهم حافظون) «آنان ]مؤمنان[ کسانی هستند که دامان خویش را از بی عفتی حفظ می کنند.» (4)
تفاوت عفاف و حجاب
عفاف یک اصطلاح اخلاقی است و یک ارزش درونی است اما حجاب یک ارزش ظاهری و بیرونی است ممکن است کسی در ظاهر حجاب داشته باشد اما در باطن عفاف نداشته باشد همان طور که در معنای کلمه عفاف توضیح داده شد کسی که دارای عفاف است از کارهای زشت و ناروا دوری می کند و لازمه و زمینه عفاف،حجاب است
دردین مبین اسلام به حفظ کرامت و اهمیت جایگاه زنان توجه ویژه ای داشته است و با تأکید بر ارزشهای اخلاقی همچون عفاف و پاکدامنی و حجاب و پوشش، می خواهد حرمت و جایگاه زن را با حجاب و پوشش در جامعه حفظ کند و زیباییها و لطافتهای او مخفی بماند تا هم بنیان خانواده ها مستحکم بماند و هم زنان بتوانند آزادانه در عرصه های مختلف اجتماعی ،فرهنگی،سیاسی به فعالیت بپردازند
حجاب
«حجاب» از ارزنده‌ترین نمودهای فرهنگی، اجتماعی در تمدن
ایرانی - اسلامی است که پیشینه آن به قبل از ورود اسلام می‌رسد، اما در
فرهنگ اسلامی به اوج تعالی و منتهای ارزش و اعتبار خود می‌رسد.
حجاب
و عفاف پدیده مذهبی - ارزشی مهمی در تعالیم اسلامی است و توجه به
زمینه‌های فرهنگی - اجتماعی به عنوان بستر آن بسیار شایسته و لازم استد و
اشاعه و تعمیق آن نیازمند آموزش‌های بنیادین و مداوم در خانواده، مدرسه،
دانشگاه و اجتماع است.
بدیهی است که در کنار شرایط مساعد اجتماعی
برای ارزش تلقی کردن و الگوپذیری این فرهنگ، نیازمند درونی و نهادینه شدن
آن در وجود افراد است بدون شک رسیدن به این هدف نیازمند مشارکت و توجه جدی
همه نهادها و دستگاه‌ها به صورت مستمر و هدفمند است(5)
اجرایی شدن راهکاره های حجاب و عفاف در جامعه
اجرایی شدن کامل راهکاره های عفاف و حجاب در جامعه نیازمند یک برنامه کلی و هدفمند است و بعلت گسترده بودن حیطه حجاب و عفاف در جامعه نیازمند یک بسیج کلی و با زیرساختهای اساسی است زیرا حوزه نفوذ حجاب بسیار وسیع است و پایه و اساس آن در خانواده شکل می گیرد
با توجه به نفود ماهواره ها , شبکه های خارجی ، فضاهای مجازی و گستردگی وسایل ارتباطی و ورود آن به کانون خانواده ها باید کنترل و هدایت حجاب به وصورت ریشه ای و با برنامه های مدون طولانی مدت شکل بگیرد و گستردگی این حوزه و بالا بودن هزینه های اجرایی آن به تنهایی کار دولت و یا یک ارگان خاص نیست و برای توسعه این امر مهم و نهادینه شدن آن همه باید تلاش کنند اما نباید از این نکته غافل شد که بعضی از ارگانهای دولتی مانند آموزش و پرورش که قشر عظیمی از جامعه را تحت پوشش قرار می دهند نقش مهم تری را ایفا می کند
راهکاره های پیشنهادی برای رشد عفاف و حجاب در جامعه
1-احیا و ترویج سنت امر به معروف و نهی از منکر در زمینه حجاب و عفاف(6)
2-تبین و ترویج الگوهای اسلامی و ضرورت معرفی الگوی حجاب بویژه حجاب برتر
3- آشنا نمودن دختران به ارزش و کرامت خود و اهمیت رسالتی که در آینده به عنوان یک مادر در جامعه بر دوش دارند
4-گسترش و تقویت جشن تکلیف برای نوجوانان با خاطره ای به یادماندنی برای رعایت هر چه بیشتر حجاب
5- تربیت و به کار گیری نیروهای انسانی شایسته و مقید به رعایت ججاب کامل در کلیه مراکز آموزشی و اداری
6- ساخت اسباب بازی های محجبه و زمینه سازی استفاده از آنها در مهدکودک ها و محل های نگه داری اطفال و کودکان
7-گسترش فضاهای عمومی مختص بانوان(پارک بانوان) و ایجاد فرصت برای نشان دادن زیباییهای زنانه در چارچوپ معقول و ارضا شدن نیاز به توجه و زیبایی بانوان
8-تهیه و اهدای ملزومات حجاب به صورت رایگان به دختران نوجوان به صورت سالانه
9-تشویق و ترویج زنان با حجاب در جامعه
10-آشنا نمودن دختران نوجوان به اهمیت حجاب و کارکردهای آن
11-تنوع طراحی و طراحی به روز البسه های حجاب برای اقناع کردن حس زیبایی بانوان
12-توجه به نیازهای عاطفی دختران در کانون خانواده
13-آموزش اصولی حجاب در مدارس و جلوگیری از تهدید و اجبار
14-تشویق دختران محجبه در مدارس علی خصوص در سنین پایین
15-جلوگیری از برخوردهای غیراصولی و غیرکارشناسانه جایگزین کردن برخوردهای محبت آمیز با هنجارشکنان و ایجاد زمینه های علاقه مند کردن آنان به رعایت حجاب و عفاف
16- انتشار مقالات،کتب درسی،مجلات،نرم افزارهای مختلف با ظرافت و دقت برای رعایت حجاب و عفاف در جامعه
17-تهیه سرود ملی حجاب و عفاف و اجرای آن در مدارس و مکانهای عمومی بانوان
18-طراحی پوسترها و طرح های گرافیکی عفاف و حجاب بر روی لوازم التحریر و اهدای آن به دانش آموزان به خصوص دختران
19-وارد کردن الگوهای برتر حجاب اسلامی به زندگی شخصی بانوان و دختران مانند حضرت فاطمه(س)و حضرت معصومه(س)و ....
20-برگزاری جشنواره های،سمینارها،کنفرانس ها در زمینه حجاب و عفاف
21-نام گذاری روزی به نام عفاف و حجاب و برگزاری مراسمات مختلف و تجلیل از بانوان محجبه و با عفاف
22-تقویت ایمان دینی و تحکیم حجاب و عفاف در تعلیمات دینی دختران در سنین مدرسه
23-معرفی حدود و چارچوب حجاب و عفاف در جامعه و برخورد با هنجارشکنان
24- بستر سازی حجاب و عفاف در شالوده و اساس خانواده و درونی کردن حجاب و عفاف به عنوان یک ارزش و آموزش خانواده و دادن آگاهیهای لازم به آنان
25-تعریف استانداردهای فرهنگی مناسب در زمینه حجاب که با مبانی دینی و ملی کشور مطابقت داشته باشند(7)
نتیجه:
حجاب و عفاف لازمه حفظ بنیان خانواده است و می توان با تشویق و تربیت کودکان در بستر تربیت دینی و ایجاد الگوهای مناسب زمینه های عفاف را در جامعه را بصورت یک ارزش ،درونی کرد .توجه به کانون خانواده که یکی از مهمترین بنیانها در نزد خدواند متعال است و توجه به فرهنگ دینی و اسلامی به دور از تعصبات و برخوردهای نادرست و ایجاد فرصتها برای دختران و زنان برای هدایت درست نیازهای عاطفی و روحی و با محبت و احترام و هدایت صحیح می توان جامعه ای عاری از بی حجابی ،بدحجابی و بی عفتی داشته باشیم در این مهم باید با ظرافت و دقت نظر و توجه به کوچکترین موارد موفق و پیروز شویم در انتها این نوشتار را با سخنان شهید مطهری که در تبین فلسفه حجاب زحماتی زیادی کشیدن به پایان می رسانیم «عده‌ای می‌گویند:چون حجاب، به معنی پرده است، اسلام خواسته است زن با حجاب باشد، یعنی همواره پشت پرده بوده و در عزلت و گوشه نشینی باشد، اما باید بدانیم آنچه درباره‌ی پوشش زن است کلمه «ستر» به کار می‌رود.پوشش زن،در اسلام آن است که درمعاشرت با مردان، بدن خود را پوشانده و از جلوه‌گری، پرهیز کند».
منابع:
1-فرهنگ لغت عمید
2-فرهنگ لغت عمید
3- قرشی، علی اکبر؛ قاموس قرآن، دار الکتب الاسلامیة، تهران
4-سوره مومنون آیه 5
5-قانون راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب که در 13دی 1384 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی آمده
6- مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در موضوع حجاب
7- مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در موضوع حجاب
8-انتشارات صدرا،شهید مطهری،مسئله حجاب
الهام امینی
